ناباروری
با یاری خداوند متعال و به دنبال تلاش بی وقفه مسئولین مرکز ناباروری بیمارستان امیرالمومنین خدمات تشخیصی و درمانی این مرکز در قالب کلینیک تخصصی ناباروری، سقط مکرر و RIF از سال 1379 ارائه می گردد. از سالهای 1379 و 1389 به ترتیب خدمات IUI و میکرواینجکشن در این مرکز ارائه می گردد.
پرسنل و متخصصین مجرب و متعهد، تازه ترین و کامل ترین روش های تشخیصی و درمانی را جهت مراجعه کنندگان ارائه می نمایند.
پذیرش بیمار و سیر انجام کار در کلینیک ناباروری:
( تعیین وقت برای بیماران به صورت حضوری و تلفنی امکان پذیر است.)
1- تشکیل پرونده جهت زوجین (توسط مشاورین مامایی )، درخواست آزمایشات و تست های تشخیصی
2- ویزیت اول ( بررسی اولیه زوجین و درخواست آزمایشات و تست های تشخیصی لازم )
3- ویزیت دوم، بررسی نتایج آزمایشات، درخواست هیستروسالپنگوگرافی، انجام سونوگرافی واژینال و تست های تشخیصی زوجین توسط متخصصین زنان و ارجاع به مشاورین مربوطه ( در زمینه های ژنتیک، داخلی، غدد و ...) در صورت لزوم ، براساس نتایج بررسی های بعمل آمده
4- بررسی و معاینه توسط مشاورین
5- تعیین پلان درمان توسط تیم تخصصی شامل متخصصین زنان و مردان
6- اعلام درمان تعیین شده برای زوج و پاسخ به سوالات و آشنایی با روند درمان تعیین شده برای زوج (روش های درمانی پیشنهادی ممکن است یکی از روش های تحریک تخمک گذاری، IUI یا تلقیح اسپرم داخل رحم، میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم به سیتوپلاسم تخمک در محیط آزمایشگاه باشد.)
ساعت کار کلینیک ناباروری
شنبه تا چهارشنبه: 7:30 تا 14
پنج شنبه ها: 7:30 تا 13
تلفن تماس: 33460055-023 / 33460066-023
خدمات ارائه شده در این مرکز شامل :
1- ویزیت متخصص جهت بیماران نازایی
2- بررسی و درمان سقط مکرر
3- بررسی و درمان RIF
4- مشاوره نازایی
5- سونوگرافی واژینال
6- هیسترو سونوگرافی
7- تعیین عمق رحم قبل ICSI
8- اسپرموگرام
9- هیستروسکوپی
10- لاپاراسکوپی
11- تلقیح داخل رحمی (IUI)
12- میکرواینجکشن (ICSI)
13- انتقال جنین
14- فریز جنین
15- فریز اسپرم
16- ذوب جنین
17- انتقال جنین فریز شده FET))
18- PESA (عمل کشیدن اسپرم از اپیدیم percutaneous epididymal sperm spitation)
19- TESE (استحصال اسپرم از بیضه Testicular sperm extraction)
بخش های درمانی این مرکز با بهره گیری از بهترین تجهیزات، آمادگی کامل جهت ارائه خدمات درمانی به زوجهای نابارور می باشد.
الف) کلینیک تخصصی زنان:
کلینیک تخصصی زنان با بهره گیری از پیشرفته ترین امکانات و دستگاه های تشخیصی و درمانی و با همکاری متخصصان و اعضای هیئت علمی آمادگی کامل جهت ارائه خدمات دارد. اولتراسونوگرافی واژینال و ابدومینال، لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی، هیستروسونوگرافی و شروع سیکل های درمانی IUI, ICSI از جمله اقداماتی است که در این کلینیک انجام می شود. ویزیت خانم توسط متخصص زنان و زایمان اولین قدم درمانی زوج نابارور است. در این ویزیت پزشک بعد از گرفتن شرح حال، تاریخچه بیماری و معاینه، آزمایش های لازم هورمونی نظیر: LH ،FSH ، پروژسترون، استرادیول، پرولاکتین و آزمایش های عملکرد تیروئید و در صورت ضرورت لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی و عکس رنگی از رحم را درخواست مــی کند و پس از مشاهده نتایج، روش درمانی مناسب را پیشنهاد می کند.
ب) کلینیک سقط مکرر:
علیرغم پیشرفت قابل توجه در زمینه درمان ناباروری و فراهم شدن امکان درمان بیماران نابارور و حصول بارداری، به دلایل مختلف، امکان ادامه حاملگی برای تعدادی از مادران باردار بدنبال بهره گیری از روشهای کمک باروری و یا حتی حاملگی طبیعی، میسر نمی باشد و به طور متوالی دچار سقط می شوند. سقط مکرر تاثیرات روحی ناخوشایندی را برای افراد مبتلا به دنبال دارد که این تاثیرات به مراتب مخرب تر از تاثیرات ناباروری در زوج های نابارور است. علت سقط مکرر باید به درستی شناسایی شود و زوج تحت درمان مناسب قرار گیرد. فاکتورهای مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، آناتومی، ایمونولوژی، هورمونی و خونی به عنوان علت سقط مکرر شناخته شده است. بدیهی است با شناسایی دلایل سقط مکرر می توان روشهای درمانی مناسب را جهت این بیماران بکار گرفت. در این کلینیک مبتلایان به سقط مکرر و یا شکست متوالی در استفاده از روشهای کمک باروری پس از معاینات، بررسی های کامل و انجام مشاورات لازم، درمان نهایی تعیین و زوج تحت مناسبترین درمان قرار می گیرد.
ج) مشاوره ناباروری: :
به منظور پاسخ به سوالات بیماران در شروع و در حین درمان توضیح استفاده از داروها و انجام مراحل درمان و همچنین ارتقاء کمی و کیفی ارائه خدمات، مشاوره ناباروری جهت بیماران انجام می گردد . کلیه سوالات بیماران توسط متخصص زنان و زایمان و کارشناسان مجرب مامایی پاسخ داده می شود.
د) آزمایشگاه جنین شناسی:
این مرکز دارای پیشرفته ترین تجهیزات انجام لقاح آزمایشگاهی است. در این آزمایشگاه با همکاری متخصصان جنین شناسی و کارشناسان با تجربه علاوه بر انجام عمل میکرواینجکشن، امکان انجماد اسپرم و جنین نیز وجود دارد. سیستم انجماد این آزمایشگاه این امکان را به زوج های نابارور می دهد تا در صورت درخواست بتوانند اسپرم و یا جنین خود را به منظور استفاده های بعدی در آینده ذخیره و نگهداری کنند.
ه)اتاق های عمل:
اتاق های عمل بیمارستان امیرالمومنین مجهز به تجهیزات و امکانات لازم و کادری مجرب برای انجام لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی، کورتاژ تشخیصی و سایر جراحی های تخصصی و فوق تخصصی در ارتباط با برداشتن موانع بارداری است.
مرکز ناباروری بیمارستان امیرالمومنین ارائه دهنده خدمات زیر به شما عزیزان می باشد:
تحریک تخمکگذاری
تلقیح داخل رحمی اسپرم یا IUI
میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم ( ICSI)
انجماد و نگهداری جنین
انجماد و نگهداری اسپرم
در این مرکز در صورت نیاز (آزواسپرمی) بیوپسی بیضه TESE و PESA توسط پزشکان اورولوژیست انجام می گردد.
با توجه به طرح تحول نظام سلامت ، دستورالعمل برنامه حمایت مالی زوج نابارور و توسعه خدمات ناباروری از شهریور سال 1395 به تصویب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است، اجرا می گردد. در این طرح 85% از هزینه بیمارستانی به صورت رایگان می باشد.
زوجهای مشمول طرح سلامت:
1- ناباروری اولیه داشته باشند(فرزند نداشته باشند)
2- سن خانم کمتر از 42 سال باشد.
3- حداقل یکی از زوجین دارای تابعیت ایرانی باشد.
خدمات مشمول برای هر زوج در سال :
1- یک سیکل از یکی از روشهای کمک باروری (ICSI یا IVF)
2- یک سیکل انتقال جنین فریز شده
3- دو سیکل تلقیح داخل رحمی (IUI)
تحریک تخمک گذاری (Induction )
موارد کاربرد:
این عمل در مورد بیمارانی که اکثرا زنان مشکل تخمک گذاری دارند انجام می گردد.
مراحل انجام تحریک تخمدان:
پس از انجام معاینات لازم، آزمایش های روتین، آزمایش های هورمونی و عکس برداری از رحم برای اطمینان یافتن از بازبودن لوله های رحمی، خانم روز دوم یا سوم قاعدگی مراجعه می کند و در این روز سونوگرافی برای بردن وضعیت تخمدان و رحم انجام می گیرد.
سپس داروهای لازم برای تحریک تخمک گذاری توسط پزشک تجویز می شود و با انجام سونوگرافی های لازم نهایتا منجر به تخمک گذاری می شود. دستورات تکمیلی توسط پزشک به بیمار داده می شود و تنها دو هفته بعد بیمار برای آزمایش مراجعه می کند.
تلقیح درون رحمی IUI
موارد کاربرد
IUI یا تلقیح درون رحمی در دو صورت به کار می رود:
اول: در مواردی که مرد مشکلاتی مانند کمی حجم مایع اسپرم، کم بودن تعداد اسپرم، کمی تحرک اسپرم یا کاهش میل جنسی دارد.
دوم: در مواردی که زن مشکلات ترشح گردن رحم و یا اختلال ایمنی منجر به ناباروری دارد و یا به علت درد و شرایط خاصی مانند واژینیموس امکان مقاربت طبیعی ندارد.
مراحل انجام
این روش نسبتا ساده و بدون درد است و بدون نیاز به بیهوشی نیز قابل انجام است. در این روش مایع اسپرم مرد شستشو داده شده و در این شستشو، اسپرم های فعال و خوب جداسازی می شود.
با توجه به اینکه در آمیزش طبیعی حدود ده درصد از اسپرم ها از واژن به گردن رحم می رسند اما با عمل IUI تعداد بیشتری از اسپرم های با کیفیت مناسب به داخل رحم راه می یابند.
اقدامات قبل از عمل
قبل از عمل باید معاینات لازم، آزمایش های روتین، آزمایش هورمونی و عکس برداری از رحم برای اطمینان از باز بودن لوله های رحمی انجام شود. خانم روز دوم یا سوم قاعدگی مراجعه می کند و در این روز سونوگرافی برای بررسی وضعیت تخمدان و رحم و درصورت نیاز شروع مصرف دارو انجام می گیرد. تجویز دارو برای تحریک تخمک گذاری و بالا رفتن شانس باروری انجام می شود. بعد از مصرف دارو، چند نوبت سونوگرافی در روزهای مختلف انجام می شود. زمانی که فولیکول (کیسه حاوی تخمک در تخمدان) به اندازه مناسب رسید داروی HCG به صورت عضلانی تزریق می شود که سبب بلوغ تخمک و انجام تخمک گذاری می شود و 36-40 ساعت بعد از تزریق HCG بیمار مراجعه می کند و عمل IUI انجام می شود.
مراقبت های بعد از عمل
بیمار مدت کوتاهی بعد از IUI با دستورات دارویی و مشاوره لازم مرخص می شود. نیازی به استراحت مطلق نیست و بیمار می تواند فعالیت های عادی خود را داشته باشد. بدیهی است آرامش روحی و روانی و پرهیز از شرایط پر اضطراب می تواند در موفقیت عمل مؤثر باشد.
معمولا دو هفته بعد از عمل IUI بیمار به آزمایشگاه هورمونی مراجعه می کند تا مقدار BHCG خون اندازه گیری شود. افزایش این هورمون اولین نشانه حاملگی است.
میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم داخل تخمک ICSI
موارد کاربرد
عمدتا در مواردی به کار می رود که اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرک و یا شکل کیفیت لازم را ندارد و یا سن خانم بالا بوده و یا قبلا از روشهای دیگر درمانی استفاده نموده است. در بعضی موارد هم که چندین مورد عمل IVF انجام شده و به نتیجه نرسیده است از عمل میکرواینجکشن استفاده می شود.
مراحل انجام عمل
به طور کلی در این روش، یک اسپرم در محیط آزمایشگاه داخل یک تخمک تزریق می شود که به دنبال آن لقاح و تقسیم سلولی صورت می گیرد و جنین تشکیل می شود. میکرواینجکشن نیز مانند IVF شامل چند مرحله تحریک تخمدان، تخمک گیری، تزریق اسپرم داخل تخمک و لقاح و انتقال جنین است. در مرحله اول برای تحریک تخمدانها، از داروهای هورمونی استفاده می شود. در مرحله دوم عمل تخمک گیری با مشاهدات سونوگرافی از طریق واژینال امکان پذیر است که با یک بیهوشی کوتاه مدت قابل انجام است. با استفاده از دستگاه سونوگرافی پزشک فولیکول ها را مشاهده می کند و با سوزن های مخصوص مایع فولیکولی همراه با تخمک کشیده می شودکه به این عمل اصطلاحا پانکچر می گویند. در مرحله سوم ابتدا سلولهای دور تخمک به کمک آنزیم جدا می شود سپس اسپرم به داخل تخمک تزریق می شود. در عمل میکرواینجکشن نیز برای افزایش درصد موفقیت چندین تخمک لقاح می یابد لذا امکان دارد تعداد جنین های تشکیل یافته زیاد باشد که اگر این جنین ها کیفیت مطلوبی داشته باشند تعدادی از آنها با صلاحدید زوج منجمد و نگهداری می شوند تا در صورت نیاز برای بارداری های بعدی از این جنین ها استفاده شود.
در مرحله چهارم و پایانی نیز نیازی بیهوشی عمومی نیست. جنین به وسیله یک کاتتر به داخل رحم منتقل می شود و یکی دو ساعت بعد از انتقال جنین بیمار با دستورات دارویی و مشاوره لازم ترخیص می گردد.
مزایا و محدودیت های این عمل
یکی از مزایای میکرواینجکشن این است که با کمترین تعداد اسپرم سالم این عمل قابل انجام است. مزیت دیگر میکرواینجکشن این است که اگر بیمار فاقد لوله های رحمی باشد نیز مشکلی در انجام این عمل به وجود نمی آید. البته میزان بارداری در زنان بالای 40 سال به علت پایین بودن کیفیت تخمک های زن کاهش می یابد.
اقدامات قبل از عمل
بعد از آزمایش های روتین، آزمایش هورمونی و ویزیت زوج توسط متخصصان، در صورتی که روش درمانی ICSI پیشنهاد شود مراحل زیر طی می شود:
1) روز دوم یا سوم قاعدگی برای بررسی وضعیت تخمدان ها و رحم سونوگرافی انجام می شود.
2) بعد از انجام سونوگرافی با نظر متخصص دارو جهت تحریک تخمک گذاری تجویز می شود.
3) طی مرحله مصرف دارو پنج الی شش نوبت سونوگرافی براساس میزان واکنش تخمدان ها انجام می شود.
4) زمانی که فولیکول ها به اندازه مناسب می رسد داروی HCG تزریق می شود و بیمار آماده عمل تخمک گیری می شود.
5) حدود 36 ساعت بعد از تزریق HCG ، عمل پانکچر تخمک ها با یک بیهوشی مختصر توسط پزشک زنان انجام می گیرد. 6) همزمان با دریافت نمونه اسپرم از مرد عمل لقاح تخمک درون آزمایشگاه توسط جنین شناس انجام می گردد.
7) روز 3 الی 5 بعد از پانکچر در صورت ایجاد جنین های مناسب عمل انتقال جنین جهت بیمار انجام می گیرد.
مراقبت های پس از انتقال جنین
یک تا دو ساعت پس از عمل انتقال جنین بیمار مرخص می شود. توصیه می شود طی 3 الی 4 روز بعد از عمل فعالیت های شدید که منجر به خستگی مفرط می شود نداشته باشد. بدیهی است آرامش روحی و روانی و پرهیز از شرایط پراضطراب می تواند در موفقیت عمل مؤثر باشد. معمولا" 10 الی 12 روز بعد از انتقال جنین بیمار به آزمایشگاه هورمونی مراجعه می کند تا مقدار BHCG خون اندازه گیری شود. افزایش این هورمون اولین نشانه حاملگی است.
احتمال موفقیت روش IUI ، حدود 25 درصد و روش میکرواینجکشن در حدود 35-40 درصد است. هزینه های انجام هر کدام از روشهای فوق با توجه به آزمایشهای تشخیصی جنبی، تعداد سونوگرافی لازم، داروهای لازم جهت تحریک تخمک گذاری بسیار متفاوت است که بیمار می تواند در این خصوص پس از مشخص شدن روش درمانی اطلاعات لازم را دریافت کند.