ناباروری ( IUI و IVF )

 

مسئول بخش : خانم مژگان موذنیان

با یاری خداوند متعال و به دنبال تلاش بی وقفه مسئولین مرکز ناباروری بیمارستان امیرالمومنین خدمات تشخیصی و درمانی این مرکز در قالب کلینیک تخصصی ناباروری، سقط مکرر و RIF از سال 1379 ارائه می گردد. از سال‏های 1379 و 1389 به ترتیب خدمات IUI و میکرواینجکشن در این مرکز ارائه می گردد.

پرسنل و متخصصین مجرب و متعهد، تازه ترین و کامل ترین روش های تشخیصی و درمانی را جهت مراجعه کنندگان ارائه می نمایند.

پذيرش بيمار و سير انجام كار در کلینیک ناباروری:

( تعيين وقت براي بيماران به صورت حضوري و تلفني امكان پذير است.)

1-      تشکیل پرونده جهت زوجین (توسط مشاورین مامایی )، درخواست آزمایشات و تست های تشخیصی

2-      ویزیت اول ( بررسی اولیه زوجین و درخواست آزمایشات و تست های تشخیصی لازم )

3-      ویزیت دوم، بررسی نتایج آزمایشات، درخواست هیستروسالپنگوگرافی، انجام سونوگرافی واژینال و تست های تشخیصی زوجین توسط متخصصین زنان و ارجاع به مشاورین مربوطه ( در زمینه های ژنتیک، داخلی، غدد و ...) در صورت لزوم ، براساس نتایج بررسی های بعمل آمده

4-      بررسی و معاینه توسط مشاورین

5-      تعیین پلان درمان توسط تیم تخصصی شامل متخصصین زنان و مردان

6-      اعلام درمان تعیین شده برای زوج و پاسخ به سوالات و آشنایی با روند درمان تعیین شده برای زوج (روش هاي درماني پيشنهادي ممكن است يكي از روش هاي تحريك تخمك گذاري، IUI يا تلقيح اسپرم داخل رحم، ميكرواينجكشن يا تزريق اسپرم به سيتوپلاسم تخمك در محيط آزمايشگاه باشد.)

ساعت کار کلینیک ناباروری

شنبه تا چهارشنبه: 7:30 تا 14

پنج شنبه ها: 7:30 تا 13

تلفن تماس: 33460055-023 / 33460066-023

داخلی کلینیک ناباروری: 2379

داخلی آزمایشگاه جنین شناسی: 2274

خدمات ارائه شده در این مرکز شامل :

1-      ویزیت متخصص جهت بیماران نازایی

2-      بررسی و درمان سقط مکرر

3-      بررسی و درمان RIF

4-      مشاوره نازایی

5-      سونوگرافی واژینال

6-      هیسترو سونوگرافی

7-      تعیین عمق رحم قبل ICSI

8-      اسپرموگرام

9-      هیستروسکوپی

10-  لاپاراسکوپی

11-  تلقیح داخل رحمی (IUI)

12-  میکرواینجکشن (ICSI)

13-  انتقال جنین

14-  فریز جنین

15-  فریز اسپرم

16-  ذوب جنین

17-  انتقال جنین فریز شده FET))

18-  PESA (عمل کشیدن اسپرم از اپیدیم percutaneous epididymal sperm spitation)

19-  TESE (استحصال اسپرم از بیضه Testicular sperm extraction)

بخش های درمانی این مرکز با بهره گیری از بهترین تجهیزات، آمادگی کامل جهت ارائه خدمات درمانی به زوج‏‌های نابارور می باشد.

الف) كلينيك تخصصي زنان:
كلينيك تخصصي زنان با بهره گيري از پيشرفته ترين امكانات و دستگاه هاي تشخيصي و درماني و با همكاري متخصصان و اعضاي هيئت علمي آمادگي كامل جهت ارائه خدمات دارد. اولتراسونوگرافي واژينال و ابدومينال، لاپاراسكوپي،‌ هيستروسكوپي، هيستروسونوگرافي و شروع سيكل هاي درماني IUI, ICSI از جمله اقداماتي است كه در اين كلينيك انجام مي شود. ويزيت خانم توسط متخصص زنان و زايمان اولين قدم درماني زوج نابارور است. در اين ويزيت پزشك بعد از گرفتن شرح حال، تاريخچه بيماري و معاينه، آزمايش های لازم  هورموني  نظیر: LH ،FSH ، پروژسترون، استراديول،  پرولاكتين و آزمایش هاي عملكرد تيروئيد و در صورت ضرورت لاپاراسكوپي،  هيستروسكوپي و عكس رنگي از رحم را درخواست مــي كند و پس از مشاهده نتايج، روش درماني مناسب را پيشنهاد مي كند.

ب) کلینیک سقط مکرر:

علیرغم پیشرفت قابل توجه در زمینه درمان ناباروری و فراهم شدن امکان درمان بیماران نابارور و حصول بارداری، به دلایل مختلف، امکان ادامه حاملگی برای تعدادی از مادران باردار بدنبال بهره گیری از روشهای کمک باروری و یا حتی حاملگی طبیعی، میسر نمی باشد و به طور متوالی دچار سقط می شوند. سقط مکرر تاثیرات روحی ناخوشایندی را برای افراد مبتلا به دنبال دارد که این تاثیرات به مراتب مخرب تر از تاثیرات ناباروری در زوج های نابارور است. علت سقط مکرر باید به درستی شناسایی شود و زوج تحت درمان مناسب قرار گیرد. فاکتورهای مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، آناتومی، ایمونولوژی، هورمونی و خونی به عنوان علت سقط مکرر شناخته شده است. بدیهی است با شناسایی دلایل سقط مکرر می توان روشهای درمانی مناسب را جهت این بیماران بکار گرفت. در این کلینیک مبتلایان به سقط مکرر و یا شکست متوالی در استفاده از روشهای کمک باروری پس از معاینات، بررسی های کامل و انجام مشاورات لازم، درمان نهایی تعیین و زوج تحت مناسبترین درمان قرار می گیرد.

ج)  مشاوره ناباروري:                                                                                                                                                     :
به منظور پاسخ به سوالات بيماران در شروع و در حين درمان  توضیح استفاده از داروها و انجام مراحل درمان و همچنين ارتقاء كمي و كيفي ارائه خدمات،‌ مشاوره ناباروري جهت بیماران انجام می گردد . كليه سوالات بيماران توسط متخصص زنان و زايمان و كارشناسان مجرب مامايي پاسخ داده مي شود.

د) آزمايشگاه جنين شناسی:                                                                                                                                    

اين مركز داراي پيشرفته ترين تجهيزات انجام لقاح آزمایشگاهی است. در اين آزمايشگاه با همكاري متخصصان جنين شناسي و كارشناسان با تجربه علاوه بر انجام عمل ميكرواينجكشن، امكان انجماد اسپرم و جنين نيز وجود دارد. سيستم انجماد اين آزمايشگاه اين امكان را به زوج هاي نابارور مي دهد تا در صورت درخواست بتوانند اسپرم و يا جنين خود را به منظور استفاده هاي بعدي در آينده ذخيره و نگهداري كنند. 
ه)‌اتاق هاي عمل:                                                                                                                                                

اتاق هاي عمل بیمارستان امیرالمومنین مجهز به تجهيزات و امكانات لازم و كادري مجرب براي انجام لاپاراسكوپي، هيستروسكوپي، كورتاژ تشخيصي و ساير جراحي هاي تخصصي و فوق تخصصي در ارتباط با برداشتن موانع بارداري است.

 

مرکز ناباروری بیمارستان امیرالمومنین ارائه دهنده خدمات زیر به شما عزیزان می باشد:

ž     تحريک تخمک​گذاري

ž     تلقیح داخل رحمی اسپرم یا IUI

ž     ميکرواينجکشن یا تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم ( ICSI)

ž       انجماد و نگهداری جنین

ž     انجماد و نگهداری اسپرم

ž     در این مرکز در صورت نیاز (آزواسپرمی) بیوپسی بیضه TESE و PESA توسط پزشکان اورولوژیست انجام می گردد.

با توجه به طرح تحول نظام سلامت ، دستورالعمل برنامه حمایت مالی زوج نابارور و توسعه خدمات ناباروری از شهریور سال 1395 به تصویب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده است، اجرا می گردد. در این طرح 85% از هزینه بیمارستانی به صورت رایگان می باشد.

زوجهای مشمول طرح سلامت:

1-      ناباروری اولیه داشته باشند(فرزند نداشته باشند)

2-      سن خانم کمتر از 42 سال باشد.

3-      حداقل یکی از زوجین دارای تابعیت ایرانی باشد.

خدمات مشمول برای هر زوج در سال :

1-      یک سیکل از یکی از روشهای کمک باروری (ICSI یا IVF)

2-      یک سیکل انتقال جنین فریز شده

3-      دو سیکل تلقیح داخل رحمی (IUI)

 

تحريك تخمك گذاری  (Induction )                                             
موارد کاربرد:                                                                                     
اين عمل در مورد بیمارانی که اکثرا زنان مشکل تخمک گذاری دارند انجام می گردد.
مراحل انجام تحریک تخمدان:
پس از انجام معاينات لازم،‌ آزمايش هاي روتين،‌ آزمايش هاي هورموني و عكس برداري از رحم براي اطمينان يافتن از بازبودن لوله هاي رحمي، خانم روز دوم يا سوم قاعدگي مراجعه مي كند و در اين روز سونوگرافي براي بردن وضعيت تخمدان و رحم انجام مي گيرد.
سپس داروهاي لازم براي تحريك تخمك گذاري توسط پزشك تجويز مي شود و با انجام سونوگرافی های لازم نهايتا منجر به تخمك گذاري مي شود. دستورات تكميلي توسط پزشك به بيمار داده مي شود و تنها دو هفته بعد بيمار براي آزمايش مراجعه مي كند.

تلقيح درون رحمي IUI 
موارد كاربرد

IUI يا تلقيح درون رحمي در دو صورت به كار مي رود:
اول:‌ در مواردي كه مرد مشكلاتي مانند كمي حجم مايع اسپرم، كم بودن تعداد اسپرم، كمي تحرك اسپرم يا كاهش ميل جنسي دارد.
دوم: در مواردي كه زن مشكلات ترشح گردن رحم و يا اختلال ايمني منجر به ناباروري دارد و يا به علت درد و شرايط خاصي مانند واژينيموس امكان مقاربت طبيعي ندارد.
مراحل انجام 
اين روش نسبتا‌ ساده و بدون درد است و بدون نياز به بيهوشي نيز قابل انجام است. در اين روش مايع اسپرم مرد شستشو داده شده و در این شستشو، اسپرم های فعال و خوب جداسازی می شود.
با توجه به اینکه در آميزش طبيعي حدود ده درصد از اسپرم ها از واژن به گردن رحم مي رسند اما با عمل IUI تعداد بيشتري از اسپرم هاي با كيفيت مناسب به داخل رحم راه مي يابند.
اقدامات قبل از عمل
قبل از عمل بايد معاينات لازم، آزمايش هاي روتين، آزمايش هورموني و عكس برداري از رحم براي اطمينان از باز بودن لوله هاي رحمي انجام شود. خانم روز دوم يا سوم قاعدگي مراجعه مي كند و در اين روز سونوگرافي براي بررسي وضعيت تخمدان و رحم و درصورت نياز شروع مصرف دارو انجام مي گيرد. تجويز دارو براي تحريك تخمك گذاري و بالا رفتن شانس باروري انجام مي شود. بعد از مصرف دارو، چند نوبت سونوگرافي در روزهاي مختلف انجام مي شود. زماني كه فوليكول (كيسه حاوي تخمك در تخمدان) به اندازه مناسب رسيد داروي HCG به صورت عضلاني تزريق مي شود كه سبب بلوغ تخمك و انجام تخمك گذاري مي شود و 36-40 ساعت بعد از تزريق HCG بيمار مراجعه مي كند و عمل IUI انجام مي شود.
مراقبت هاي بعد از عمل
بيمار مدت كوتاهي بعد از IUI با دستورات دارویی و مشاوره لازم مرخص مي شود. نيازي به استراحت مطلق نيست و بيمار مي تواند فعاليت هاي عادي خود را داشته باشد. بديهي است آرامش روحي و رواني و پرهيز از شرايط پر اضطراب مي تواند در موفقيت عمل مؤثر باشد.
معمولا دو هفته بعد از عمل IUI بيمار به آزمايشگاه هورموني مراجعه مي كند تا مقدار BHCG خون اندازه گيري شود. افزايش اين هورمون اولين نشانه حاملگي است.

ميكرواينجكشن يا تزريق اسپرم داخل تخمك ICSI
موارد کاربرد
عمدتا ‌در مواردي به كار مي رود كه اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرك و يا شكل كيفيت لازم را ندارد و یا سن خانم بالا بوده و یا قبلا از روشهای دیگر درمانی استفاده نموده است. در بعضي موارد هم كه چندين مورد عمل IVF انجام شده و به نتيجه نرسيده است از عمل ميكرواينجكشن استفاده مي شود.
مراحل انجام عمل
به طور كلي در اين روش، يك اسپرم در محيط آزمايشگاه داخل يك تخمك تزريق مي شود كه به دنبال آن لقاح و تقسيم سلولي صورت مي گيرد و جنين تشكيل مي شود. ميكرواينجكشن نيز مانند IVF شامل چند مرحله تحريك تخمدان،‌ تخمك گيري، تزريق اسپرم داخل تخمك و لقاح و انتقال جنين است. در مرحله اول براي تحريك تخمدانها، از داروهاي هورموني استفاده مي شود. در مرحله دوم عمل تخمك گيري با مشاهدات سونوگرافي از طريق واژينال امكان پذير است که با يك بيهوشي كوتاه مدت قابل انجام است. با استفاده از دستگاه سونوگرافي پزشك فوليكول ها را مشاهده مي كند و با سوزن هاي مخصوص مايع فوليكولي همراه با تخمك كشيده مي شودكه به اين عمل اصطلاحا پانكچر مي گويند. در مرحله سوم ابتدا سلولهاي دور تخمك به كمك آنزيم جدا مي شود سپس اسپرم به داخل تخمك تزريق مي شود. در عمل ميكرواينجكشن نيز براي افزايش درصد موفقيت چندين تخمك لقاح مي يابد لذا امکان دارد تعداد جنين هاي تشكيل يافته زياد باشد كه اگر اين جنين ها كيفيت مطلوبي داشته باشند تعدادي از آنها با صلاحديد زوج منجمد و نگهداري مي شوند تا در صورت نياز براي بارداري هاي بعدي از اين جنين ها استفاده شود.
در مرحله چهارم و پاياني نيز نيازي بيهوشي عمومي نيست. جنين به وسيله يك كاتتر به داخل رحم منتقل مي شود و يكي دو ساعت بعد از انتقال جنين بيمار با دستورات دارویی و مشاوره لازم ترخیص می گردد.
مزايا و محدوديت هاي این عمل 
يكي از مزاياي ميكرواينجكشن اين است كه با کمترین تعداد اسپرم سالم اين عمل قابل انجام است. مزيت ديگر ميكرواينجكشن اين است كه اگر بيمار فاقد لوله هاي رحمي باشد نيز مشكلي در انجام اين عمل به وجود نمي آيد. البته ميزان بارداري در زنان بالاي 40 سال به علت پايين بودن كيفيت تخمك هاي زن كاهش مي يابد.
اقدامات قبل از عمل
بعد از آزمايش هاي روتين،‌ آزمايش هورموني و ويزيت زوج توسط متخصصان، در صورتي كه روش درماني ICSI پيشنهاد شود مراحل زير طي مي شود:
1) روز دوم يا سوم قاعدگي براي بررسي وضعيت تخمدان ها و رحم سونوگرافي انجام مي شود.
2) ‌بعد از انجام سونوگرافي با نظر متخصص دارو جهت تحريك تخمك گذاري تجويز مي شود.
3) ‌طي مرحله مصرف دارو پنج الي شش نوبت سونوگرافي براساس ميزان واكنش تخمدان ها انجام مي شود.
4) ‌ زماني كه فوليكول ها به اندازه مناسب مي رسد داروي HCG تزريق مي شود و بيمار آماده عمل تخمك گيري مي شود.
5)  حدود 36 ساعت بعد از تزريق HCG ، عمل پانکچر تخمک ها با یک بیهوشی مختصر توسط پزشک زنان انجام می گیرد. 6) همزمان با دریافت نمونه اسپرم از مرد عمل لقاح تخمک درون آزمایشگاه توسط جنین شناس انجام می گردد.

7) روز 3 الی 5 بعد از پانکچر در صورت ایجاد جنین های مناسب عمل انتقال جنین جهت بیمار انجام می گیرد.

مراقبت هاي پس از انتقال جنین
يك تا دو ساعت پس از عمل انتقال جنين بيمار مرخص مي شود. توصيه مي شود طي 3 الي 4 روز بعد از عمل فعاليت هاي شديد كه منجر به خستگي مفرط مي شود نداشته باشد. بديهي است آرامش روحي و رواني و پرهيز از شرايط پراضطراب مي تواند در موفقيت عمل مؤثر باشد. معمولا" 10 الي 12 روز بعد از انتقال جنين بيمار به آزمايشگاه هورموني مراجعه مي كند تا مقدار ‌BHCG خون اندازه گيري شود. افزايش اين هورمون اولين نشانه حاملگي است.

احتمال موفقيت روش IUI ، حدود 25 درصد و روش ميكرواينجكشن در حدود 35-40 درصد است. هزينه هاي انجام هر كدام از روشهاي فوق با توجه به آزمايشهاي تشخيصي جنبي، تعداد سونوگرافي لازم، داروهاي لازم جهت تحريك تخمك گذاري بسيار متفاوت است كه بيمار مي تواند در اين خصوص پس از مشخص شدن روش درماني اطلاعات لازم را دريافت كند.